Bij ultimo jaar | Realisatie 2021 | Begroting na wijziging 2022 | Begroting 2023 | Begroting 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Bandbreedte | Beoordeling Leudal begrotings jaar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Netto schuldquote | 47% | 57% | 63% | 57% | 49% | 45% | Cat A <90% | Cat A |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 42% | 52% | 58% | 52% | 44% | 41% | Cat A <90% | Cat A |
Solvabiliteitsratio | 49% | 48% | 47% | 48% | 52% | 54% | Cat A > 50% | Cat B |
Structurele exploitatieruimte | 1% | 0% | 2% | 1% | 4% | 0% | Cat A > 0% | Cat A |
Grondexploitatie | 4% | 3% | 4% | 2% | 0% | 0% | Cat A <20% | Cat A |
Belastingcapaciteit | 98% | 88% | 88% | 88% | 88% | 88% | Cat A <95% | Cat A |
In de tabel wordt per kengetal aangegeven in welke categorie de gemeente Leudal zit.
De categorieën bestaan uit:
A = Goed
B = Voldoende
C = Onvoldoende
Hierbij wordt enkel het kengetal in het begrotingsjaar als waarde genomen voor de toekenning van de categorie.
Netto schuldquote
De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Dit kengetal geeft aan hoeveel schuld een gemeente kan dragen. Vanaf 100% blijft te weinig leencapaciteit over om financiële tegenvallers op te vangen. Bij 130% of hoger is sprake van een zeer hoge schuld. Dit kengetal is gevoelig voor schommelingen in inkomsten.
De netto schuldquote is goed en wordt in de loop der tijd zelfs nog beter. Naar de toekomst toe is het effect van rentelasten en aflossingen van lening lager op de exploitatie. Dit komt met name door aflossingen in de toekomst. Indien voor deze leningen opnieuw externe financiering wordt gezocht, zal ook dan de ratio afnemen. Dit heeft alles te maken met de lage rentestand op dit moment.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Om inzicht te krijgen in hoeverre sprake is van doorlenen, wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven. Hierdoor wordt inzichtelijk wat het aandeel van verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast.
Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is haar financiële lange termijn verplichtingen te voldoen. Onder dit kengetal wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal. Normaal bevindt de solvabiliteitsratio van een gemeente zich tussen de 80% en 30%. Bij een solvabiliteitsratio tussen de 30% en de 20% moet de gemeente oppassen en bij minder dan 20% is het bezit met zeer veel schuld belast.
De solvabiliteitsratio is in de begroting 46% en daarmee voldoende. De komende jaren stijgt deze ratio naar goed. Het eigen vermogen wordt een groter onderdeel van het totale vermogen en zodoende wordt de positie van de gemeente beter. Ook dit hangt samen met de toekomstige aflossingen van geldleningen.
Structurele exploitatieruimte
Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Bij incidentele lasten of baten gaat het om eenmalige zaken die zich gedurende maximaal 3 jaar voordoen. Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is meer flexibel dan een begroting waarbij structurele baten en lasten in evenwicht zijn.
De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.
De afgelopen jaren is bij de begrotingen duidelijk geworden dat er een omslag komt voor de begrotingsruimte per 2023. Deels doordat vanaf dat jaar al taakstellingen/bezuinigingen van de afgelopen jaren zijn gerealiseerd. Een deel van de taakstellingen/bezuinigingen moeten nog worden gerealiseerd. Deze ratio is onder andere gevoelig voor fluctuaties in de inkomsten uit de algemene uitkering.
Grondexploitatie
De afgelopen jaren bleek dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van de gemeente. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. Terugverdienen betekent het aflossen van de schuld en het goedmaken van de rentelasten. Het kengetal geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale (geraamde) baten. Het is dus belangrijk om te bepalen of er een reële verwachting is of de grondexploitatie kan bijdragen in de verlaging van de schuld.
De ratio van de grondexploitatie is de komende jaren kleiner dan 0%. De grondexploitatie heeft daarmee een kleine invloed op de financiële positie van de gemeente.
Belastingcapaciteit
De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) presenteert deze lasten ieder jaar in de Atlas van de lokale lasten. Onder woonlasten worden verstaan de OZB en de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met een gemiddelde WOZ-waarde.
Conclusie
De gemeente Leudal scoort bij 3 onderdelen goed, bij 2 onderdelen voldoende en bij 1 onderdeel onvoldoende. Als wordt gekeken naar de samenhang kan gesteld worden dat de gemeente Leudal voldoende in staat is om aan haar lange termijnverplichtingen te voldoen. Er is ruimte voor het aangaan van leningen om financiële tegenvallers op te vangen. De solvabiliteitsratio biedt daarnaast ruimte om in geval van financiële tegenvallers leningen aan te gaan, zonder dat daarbij bezittingen teveel worden gefinancierd met vreemd vermogen. De structurele exploitatieruimte is in het begrotingsjaar negatief, maar de doorkijk laat zien dat deze zal toenemen. Mede gelet op bovenstaande is de gemeente de komende jaren in staat om tegenvallers op te vangen, maar dient het wel de bestaande taakstellingen in te lossen. Tot slot wordt bij de grondexploitaties weinig tot geen risico gelopen met betrekking tot het reeds inrekenen van baten. Tegenvallers binnen de grondexploitaties, leveren derhalve geen vergroot risico op ten aanzien van kengetallen.